جرثقیل دستی از پرکاربردترین ابزارهای لیفتینگ است. جرثقیل دستی ساختاری ساده دارد و با یک قلاب S از سقف یا ریل های سقفی آویزان می شود. قیمت آن پایین تر از جرثقیل برقی و بهترین انتخاب برای لیفتینگ بار در کارگاه ها است. جرثقیل دستی ابزاری کارگاهی برای لیفتینگ بار می باشد که بصورت اتصال زنجیری تولید شده و تا تناژ 25 تن نیز در بازار یافت می شود. البته با توجه به این نکته که با بالا رفتن توان لیفتینگ جرثقیل دستی نسبت سرعت حرکت چرخدنده های داخلی تغییر می کند و سرعت عمل و لیفتینگ بار برای جرثقیل های دستی تناژ بالا بسیار بسیار اندک می باشد پیشنهاد به استفاده از جرثقیل دستی برای لیفتینگ بار تا توان حداکثر 10 تن می باشد.
جرثقیل های دستی دارای یک بلوک فلزی می باشند که اغلب بصورت پرسی از آلومینیوم سخت تولید شده و در داخل نگهدانده شافت های داخلی و دنده های درگیر در عملکرد جرثقیل دستی هستند. اتصال جرثقیل دستی در بالا اغلب برای جرثقیل های دو کاره با قلاب و برای جرثقیل های دستی 4 کاره بر روی ترولی از طریق ریل های سقفی صورت می پذیرد. در پایین نیز برای اتصال به بار جرثقیل دستی دارای یک قلاب دیگر از نوع قلاب ضامن دار و یا قلاب S ساده می باشد. زنجیر بکار گرفته شده برای لیفتینگ همراه با جرثقیل دستی از نوع زنجیر فولادی گرید G80 می باشد که به رنگ سیاه مات فسفاته مورد استفاده قرار گرفته است.
جرثقیل های سقفی چه از نوع برقی و چه از نوع دستی زنجیری که باشند دارای یک مکانیزم کاری یکسان هستند. در داخل بلوک جرثقیل های زنجیری دو چرخدنده با قطر های متفاوت بصورت کوپل با یکدیگر عمل می کنند. چرخدنده با قطر کوچکتر به حرکت زنجیر بار که تحت تاثیر تنش کششی بسیار بالایی است متصل شده و چرخدنده بزرگتر به زنجیر دستی که از گرید های پایین آهنی تولید می شود متصل شده است. تفاوت قطر چرخدنده ها سبب تبدیل گشتاور می شود بگونه ای که طبق معادله r1f1=r2f2 که در واقع معادله گشتاور است. طبیعتا زمانیکیه در این رابطه r یا شعاع چرخدنده بالا می شود نیاز به نیروی کمتری برای ایجاد حرکت و تعادل در جرثقیل دستی پدید می آید.
جرثقیل دستی با توجه به گستردگی کاربری با برند های مختلفی تولید می شود. برند تولید کننده جرثقیل دستی بصورت مستقیم بر کیفیت، امنیت، عملکرد و طول عمر قطعات و خود جرثقیل دستی تاثیر گذاشته و تعیین کننده محدوده قیمت این ماشین آلات مکانیکی نیز می باشد. برخی از معتبر ترین برند های تولید کننده جرثقیل دستی به قرار زیر هستند.
برند های جهانی دیگری مانند جرثقیل دستی الفانت ژاپن و ییل YALE آمریکا نیز نمونه هایی دیگر از با کیفیت ترین نوع جرثقیل های دستی هستند که در ایارن بصورت بسیار محدودی وارد شده اند.
ظرفیت وزنی کاری جرثقیل دستی بصورت مستقیم بر سرعت عمل این ماشین صنعتی بر لیفتینگ تاثیر می گذارد بگونه ای که هر قدر توان وزنی اسمی جرثقیل دستی افزایش پیدا می کند سرعت عمل آن در لیفتینگ پایین تر می آید. این امر به سبب بزرگتر شدن نسبت قطر چرخدنده بزرگتر متصل به زنجیر دستی به قطر چرخدنده کوچکتر متصل به زنجیر G80 در داخل بلوک جرثقیل دستی می باشد. از این رو پیشنهاد می شود برای جلوگیری از هدر رفتن انرژی نیروی کاری از جرثقیل دستی تا ظرفیت وزنی حداکثر 5 تن استفاده شود. با این وجود برای کاربری های خاص که دسترسی به الکتریسیته برای به حرکت در آوردن جرثقیل برقی وجود ندارد جرثقیل دستی حتی تا تناژ 25 تن نیز تولید می شود اما دارای سرعت عمل بسیار محدودی است.